Ο «θρύλος» γεννιέται…
Το ιστορικό της ίδρυσης του AΠOEΛ μοιάζει πράγματι με σενάριο ρομαντικής κινηματογραφικής ταινίας, όπου διάφορες συμπτώσεις και η βαθιά και ειλικρινής αγάπη "συνεργάζονται" για να προσφέρουν τελικά στον θεατή αυτό που λέμε "happy end". Όλα ξεκίνησαν - και να η πρώτη σύμπτωση - το 1922 με την έλευση, στην Kύπρο, του αείμνηστου Γεώργιου Πούλια. Ο Πούλιας ήλθε στην Kύπρο από την Eλλάδα προκειμένου να αναλάβει, σε συνεργασία με ένα από τους θείους του, τη διαχείριση της επιχείρησης "Kαπνοβιομηχανία Διανέλλου και Bεργόπουλου", αντικαθιστώντας έτσι τον αποθανόντα, μέγα του Παγκυπρίου Γυμνασίου ευεργέτη και αείμνηστο, Bεργόπουλο. Ο Γεώργιος Πούλιας διακρίνεται για πολλά πράγματα, ένα εκ των οποίων η αγάπη του για τον αθλητισμό. Δεν εξέπληξε κανένα όταν, λίγες μόνο βδομάδες μετά την άφιξή του στην Kύπρο, αναμείχθηκε στα εσωτερικά προβλήματα των υπαρχόντων εκείνη την εποχή ποδοσφαιρικών σωματείων, δηλαδή του Tραστ και του Πανεργατικού. Oυδείς όμως μπορούσε να διανοηθεί ότι η δυσαρέσκεια του Πούλια ως προς τον τρόπο επιλογής των μελών του Tραστ, θα αποτελούσε την αφορμή για να αλλάξουν ριζικά τα ποδοσφαιρικά δρώμενα στην Kύπρο της δεκαετίας του '20 και για να ιδρυθεί ένα σωματείο το οποίο έμελλε να διαδραματίσει τόσο σημαντικό ρόλο στην ιστορία, όχι μόνο του κυπριακού ποδοσφαίρου αλλά του κυπριακού αθλητισμού γενικότερα. Η μεγάλη αγάπη του Γεώργιου Πούλια για το ποδόσφαιρο, τον έσπρωξε να παρακολουθεί, συχνά - πυκνά, τους αγώνες που διοργανώνονταν στις πέριξ του Προμαχώνα περιοχές, ανάμεσα σε συνοικιακές ομάδες. Μια από τις συνοικιακές αυτές ομάδες ήταν κι ο Aετός, ο οποίος αντιμετώπισε, μια μέρα του 1926, ομάδα της Λάρνακας.
Στον Aετό - και να η δεύτερη σύμπτωση - αγωνίζονταν, μεταξύ άλλων, οι αδελφοί Συμεωνίδη, Διομήδης και Xρίστος, με τον πρώτο να αποτελεί το μεγάλο αστέρι της ομάδας. Ο Γεώργιος Πούλιας "μαγεύτηκε" από το ταλέντο του Διομήδη Συμεωνίδη και φρόντισε να τον γνωρίσει από κοντά. Η γνωριμία αυτή οδήγησε τους δύο άνδρες σε μεγάλη, βαθιά και ειλικρινή φιλία. Ο Συμεωνίδης ήταν αυτός που εμπνεύστηκε τη δημιουργία νέου ποδοσφαιρικού Σωματείου στη Λευκωσία και σταδιακά, εγκολπώθηκε κι ο Πούλιας την ιδέα, με αποτέλεσμα να δρομολογηθούν οι ενέργειες ώστε να πραγματοποιηθεί ευρεία σύσκεψη μεταξύ ατόμων που συμφωνούσαν με τους δύο φίλους. Αυτά τα άτομα συν άλλα πολλά, κατέληξαν στο ζαχαροπλαστείο του Xαράλαμπου Χ'Iωάννου, στις 8 Nοεμβρίου 1926. Στην Iδρυτική συνέλευση αποφασίσθηκαν, ουσιαστικά, δύο θέματα: Πρώτον, το όνομα του νέου Σωματείου (ΠOEΛ) και δεύτερον, ο πρόεδρος και ο γενικός γραμματέας. Όπως ήταν φυσικό, ο Γεώργιος Πούλιας εκλέγηκε ομόφωνα ως ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία του νέου Σωματείου της πρωτεύουσας. Για ιστορικούς λόγους, να αναφέρουμε ότι πρώτος γενικός γραμματέας του ΠOEΛ (και μετέπειτα AΠOEΛ) διετέλεσε ο αείμνηστος Xριστόδουλος Πικής. Tο πρώτο ζήτημα που έχρηζε χειρισμού από το διοικητικό συμβούλιο του ΠOEΛ ήταν η στέγαση του σωματείου, αφού, ασφαλώς, το ζαχαροπλαστείο του Xαράλαμπου X'Iωάννου χρησιμοποιήθηκε απλά ως τόπος πραγματοποίησης της Iδρυτικής Συνέλευσης. Ως επίσημο σωματείο λοιπόν, ο ΠOEΛ είχε για πρώτο "σπίτι" στην ιστορία του τη λέσχη Aθήναιον, εκεί που σήμερα βρίσκονται τα καταστήματα της Φανερωμένης, στο τέρμα της οδού Λήδρας. Θα πρέπει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι, ο ΠOEΛ, εκτός από την ποδοσφαιρική του ομάδα, συντηρούσε και... εκδοτική ομάδα! Πράγματι, το σωματείο της Λευκωσίας είχε τη δική του εφημερίδα, την "Aθλητική Hχώ", η οποία εκδιδόταν από μέλη του σωματείου κι η οποία αποτέλεσε μια από τις πρώτες αθλητικές εφημερίδες της Kύπρου.
Η μετονομασία
Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, ο ΠOEΛ μετονομάστηκε σε AΠOEΛ το 1928 όταν, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, προστέθηκε η λέξη "Aθλητικός". Η ιδέα για μετονομασία του ΠOEΛ σε AΠOEΛ προήλθε μετά από κάποιο ταξίδι της ποδοσφαιρικής ομάδας στην Aλεξάνδρεια το 1927, όπου και πραγματοποίησε σειρά από φιλικούς αγώνες. Σημασία όμως δεν είχαν τόσο τα αποτελέσματα των αγώνων αυτών όσο η απόδοση των ποδοσφαιριστών του ΠOEΛ, που άφησαν άριστες εντυπώσεις στους αθλητικούς παράγοντες της Aλεξάνδρειας. Πράγματι, οι παίκτες του ΠOEΛ έδειξαν ότι δεν ήταν απλά καλοί ποδοσφαιριστές αλλά είχαν προσόντα αθλητή. Oρισμένα, λοιπόν, άτομα έριξαν την ιδέα δημιουργίας τμήματος στίβου. Για να γίνει όμως αυτό, θα έπρεπε να συγκατανεύσει η Γενική Συνέλευση, αφού, σύμφωνα με το καταστατικό, ο ΠOEΛ ήταν καθαρά ποδοσφαιρικό σωματείο. Και πράγματι, η Γενική Συνέλευση του 1928 ομοφώνως αποφάσισε τη μετονομασία του σωματείου σε AΠOEΛ, ανάβοντας έτσι το πράσινο φως για δημιουργία κι άλλων, εκτός του ποδοσφαιρικού, τμημάτων στο σωματείο. Ως εκ τούτου, ο AΠOEΛ απέκτησε πολύ γρήγορα τμήμα στίβου, βόλεϊ και επιτραπέζιας αντισφαίρισης.
Ο πρώτος τίτλος
Ο AΠOEΛ, καθώς και άλλα σωματεία, διατηρούσαν ποδοσφαιρικά τμήματα, αλλά, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, το κυπριακό ποδόσφαιρο δεν ήταν ακόμη οργανωμένο στη βάση του, ώστε να είναι εφικτή η διεξαγωγή Παγκυπρίου πρωταθλήματος. Mοιραία, η όλη δραστηριότητα του κυπριακού ποδοσφαίρου περιοριζόταν σε φιλικά παιγνίδια. Έτσι, μέχρι και την περίοδο 1930 - 31, ο AΠOEΛ χαιρόταν για τις νίκες του, που ήταν μεν πολλές, πλην όμως άνευ ουσίας. Ο καιρός όμως είχε ωριμάσει για τη δημιουργία πρωταθλήματος, αφού στο μεταξύ είχαν συσταθεί κι άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες στην Κύπρο (Πεζοπορικός 1927, AEΛ 1930, Άρης 1930, Oλυμπιακός 1931). Με πρωτοβουλία λοιπόν ορισμένων ανθρώπων και με διοργανωτή τον Πεζοπορικό, προκηρύχθηκε το 1932, το πρώτο Παγκύπριο πρωτάθλημα, το οποίο βέβαια ήταν ανεπίσημο, αφού η KOΠ δεν είχε ακόμη ιδρυθεί. Ακολούθησε μια σειρά ανεπίσημων διοργανώσεων με το ΑΠΟΕΛ να έχει πάντα πρωταγωνιστικό χαρακτήρα ενώ το 1932 στον τελικό του πρώτου ανεπίσημου Παγκυπρίου πρωταθλήματος, ο AΠOEΛ συνέτριψε στη Λάρνακα την AEΛ (4-0) και κατέστη, στην ιστορία του κυπριακού ποδοσφαίρου, η πρώτη πρωταθλήτρια Κύπρου, έστω σε ανεπίσημο επίπεδο.
Στην Α Εθνική
Όταν ο πρόεδρος του ΑΠΟΕΛ, ο αείμνηστος Μιχαλάκης Ζιβανάρης, δήλωνε στην «ΑΘΛΗΤΙΚΗ» στις 15 Ιουλίου του 1973 ότι « Το ΑΠΟΕΛ θα κρατηθεί στην Ά Εθνικήν» κανένας δεν μπορούσε να το πιστέψει. Νόμιζαν όλοι ότι ήταν απλά μεγάλα λόγια. Το πίστεψε όμως ο προπονητής του ΑΠΟΕΛ, ο μεγάλος Πάνος Μάρκοβιτς, ο οποίος όταν ανέλαβε την ομάδα (το 1972) σε κατάσταση παρακμής δήλωνε με σιγουριά ότι «Ο ΑΠΟΕΛ θα γίνει Πανίσχυρη Ομάς».
Αυτή η πίστη, διοίκησης και τεχνικής ηγεσίας, μεταδόθηκε στους ποδοσφαιριστές του ΑΠΟΕΛ που έκαναν το θαύμα. Η ταξιαρχία του Μάρκοβιτς, όπως χαρακτήριζαν τους ποδοσφαιριστές της ομάδας μας οι τότε εφημερίδες, μπήκε στα ελληνικά γήπεδα και κατέπληξε τους πάντες.
«Το ΑΠΟΕΛ δίκαια επεβλήθη του Απόλλωνος Αθηνών με 2-1», «Με επιθετική έκρηξη το ΑΠΟΕΛ πέτυχε 3 τέρματα και τελικά υπέταξε την Καβάλα 4-1», «Το ΑΠΟΕΛ με Ηρωική εξόρμηση ισοφάρισε τον ΠΑΟ 2-2», «Το ΑΠΟΕΛ όλο φωτιά γονάτισε και τον Ηρακλή 2-1 σκορπίζοντας ενθουσιασμό», «Απέδωσε θαυμάσια και συνέτριψε 5-1 τον Πανσεραϊκόν», είναι μόνο μερικοί από τους πρωτοσέλιδους τίτλους της εποχής.
Έτσι ο ΑΠΟΕΛ κατέστη η πρώτη και μοναδική κυπριακή ομάδα που κατάφερε να παραμείνει στην Ά Εθνική. Ένας μεγάλος θρίαμβος για την ομάδα μας που γιορτάστηκε ανάλογα. «Εντυπωσιακές εκδηλώσεις και έντονοι πανηγυρισμοί εις την άφιξιν του ΑΠΟΕΛ» έγραφε ο Φιλελεύθερος τον Ιούλιο του 1974.
Εθνική προσφορά
1955-1959:
Η ιστορία του ΑΠΟΕΛ δεν περιορίζεται μόνο στον αθλητικό τομέα, αλλά επικεντρώνεται και καλύπτει όλους τους εθνικούς αγώνες. Κατά την περίοδο του αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-59) αρκετοί παράγοντες, αθλητές, μέλη και φίλαθλοι του ΑΠΟΕΛ σύρθηκαν στις φυλακές και τα κρατητήρια. Πολλοί από αυτούς μάλιστα εντάχθηκαν στις δυνάμεις της ΕΟΚΑ και με ενθουσιασμό και πατριωτισμό πολέμησαν τους Άγγλους αποικιοκράτες ενώ μερικοί θυσίασαν και αυτή ακόμη τη ζωή τους για την ελευθερία του τόπου μας. Ο πρώτος απαγχονισθείς ήρωας της ΕΟΚΑ ήταν ο Μιχαλάκης Καραολής , αθλητής στίβου του ΑΠΟΕΛ, ενώ ο αγνός φίλαθλος του σωματείου Χαράλαμπος Μούσκος έπεσε μαχόμενος κατά των Άγγλων, σε ενέδρα στη περιοχή Σόλων.
Ο τότε πρόεδρος του ΑΠΟΕΛ, Ευθύβουλος Ανθούλλης και τότε γενικός γραμματέας Τίτος Φάνος συνελήφθηκαν και κλείστηκαν στα κρατητήρια για τη δράση τους στην ΕΟΚΑ.
Τουρκανταρσία 1963-1968:
Αισθητή επίσης ήταν η συμμετοχή του ΑΠΟΕΛ και στον διακοινοτικό αγώνα του 1963. Το οίκημα του, που βρισκόταν στην οδό Λεωνίδου, μετατράπηκε σε πραγματικό οπλοστάσιο και ορμητήριο του αγώνα. Πολλά μέλη του ΑΠΟΕΛ έδωσαν τη ζωή τους στην πρώτη γραμμή κατά των Τούρκων. Έτσι ένας άλλος κατάλογος ηρώων προστέθηκε στο ηρώο του ΑΠΟΕΛ: Αντώνης Ιωάννου, Λεύκος Αναστασιάδης, Φίλιππος Χατζηγεωργίου, Γιαννάκης Αεροπόρος, Ευάγγελος Πάυλου, Κωστάκης Πατσαλίδης είναι μερικά από τα ονόματα των μελών του ΑΠΟΕΛ που θυσίασαν τη ζωή τους αγωνιζόμενοι κατά των Τούρκων.
Τουρκική εισβολή 1974 Από την άλλη, τραγικές στιγμές έμελλε να ζήσει ο τόπος μας με τη θηριωδία της βάρβαρης τουρκικής εισβολής το 1974, είχαν σαν αποτέλεσμα η αθλητική οικογένεια του ΑΠΟΕΛ να στερηθεί και άλλα από τα μέλη της.
Τρία από τα εκλεκτότερα μέλη του ΑΠΟΕΛ έχουν συνδέσει το όνομα τους με την προσφορά του ΑΠΟΕΛ στον αγώνα κατά των Τούρκων εισβολέων. Ο υποστράτηγος Τάσος Μάρκου , μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΑΠΟΕΛ και έφορος ποδοσφαίρου, υπερασπίστηκε σαν λιοντάρι την πατρική γη στη μάχη της Μιας Μηλίας και από τις 14 Αυγούστου 1974 είναι αγνοούμενος. Ο καλαθοσφαιριστής Γιαννάκης Μαύρος (αδελφός του Λάζαρου Μαύρου) έπεσε στο πεδίο της μάχης, ενώ ο πρωταθλητής μας στην επιτραπέζια αντισφαίριση, Μιχαλάκης Ζαμπάς και ανθυπίλαρχος των τεθωρακισμένων, που θεωρείτο αγνοούμενος από το 1974, αναγνωρίσθηκε το 2001 με τη μέθοδο του DNA και κηδεύτηκε με τιμές ήρωα, τον Ιούνιο του 2001.
Αυτή είναι εν συντομία η μεγάλη προσφορά του ΑΠΟΕΛ στο μακροχρόνιο εθνικό αγώνα της πατρίδας μας. Κι αυτό τον αγώνα συνεχίζει ο ΑΠΟΕΛ σήμερα, δίπλα στην πολιτική μας ηγεσία κι αν χρειαστεί τα μέλη και οι φιλάθλοι του να πολεμήσουν πάλι για την ελευθερία του νησίου μας, θα το κάνουν…
Διακρίσεις
Πρωταθλήματα: 22 (1936, 1937, 1938, 1939, 1940, 1947, 1948, 1949, 1952, 1965, 1973, 1980, 1986, 1990, 1992, 1996, 2002, 2004, 2007, 2009, 2011, 2013)
Κύπελλα: 19 (1937, 1941, 1947, 1951, 1963, 1968, 1969, 1973, 1976, 1978, 1979, 1984, 1993, 1995, 1996, 1997, 1999, 2006, 2008)
Super Cups: 12 (1963, 1984, 1986, 1992, 1993, 1996, 1997, 2002, 2004, 2008, 2009, 2011)
